Μετά το τέλος αυτής της εκπαιδευτικής ενότητας, θα είστε σε θέση:
-
Να ορίζετε την έννοια της αυτοφροντίδας.
-
Να αναφέρετε ποιους τομείς της ζωής και της υγείας επηρεάζει η αυτοφροντίδα.
-
Να αναφέρετε τα οφέλη των δραστηριοτήτων αυτοφροντίδας για την υγεία.
-
Να καταγράφετε πρακτικές αυτοφροντίδας που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στον εργασιακό χώρο.
Χρόνος ολοκλήρωσης
Ομάδα-στόχος αυτού του μαθήματος:
«Η αυτοφροντίδα δεν είναι χάσιμο χρόνου. Η αυτοφροντίδα κάνει τη χρήση του χρόνου σας πιο βιώσιμη.
Ενότητα 4: Επαγγελματική αυτοφροντίδα στον χώρο εργασίας
Η αυτοφροντίδα διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στη φροντίδα της ψυχικής υγείας του ατόμου, καθώς και στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του άγχους.
Η αυτοφροντίδα ορίζεται ως «μια πολυδιάστατη, πολύπλευρη διαδικασία σκόπιμης εμπλοκής σε στρατηγικές που προάγουν την υγιή λειτουργία και ενισχύουν την ευημερία» (Dorociak et al., 2017).
Με την ευρύτερη έννοια, ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ) αντιλαμβάνεται την αυτοφροντίδα ως «την ικανότητα των ατόμων, των οικογενειών και των κοινοτήτων να προάγουν και να διατηρούν την υγεία τους, να προλαμβάνουν την ασθένεια και να αντιμετωπίζουν την ασθένεια - με ή χωρίς την υποστήριξη ενός/μιας επαγγελματία υγείας ή περίθαλψης. Οι ενέργειες αυτοφροντίδας περιλαμβάνουν πρακτικές, συνήθειες και επιλογές τρόπου ζωής» (WHO, 2024).
Μπορούμε επίσης να πούμε ότι η αυτοφροντίδα είναι το να φροντίζουμε τον εαυτό μας για να διασφαλίσουμε ότι ικανοποιούνται οι σωματικές και συναισθηματικές μας ανάγκες. Η αυτοφροντίδα είναι η συνειδητή δράση που αναλαμβάνουν οι άνθρωποι για να φροντίζουν τη:
- σωματική,
- ψυχική,
- πνευματική
- και συναισθηματική τους υγεία..
Η αυτοφροντίδα είναι απαραίτητη για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας απέναντι στους στρεσογόνους παράγοντες που εμφανίζονται στη ζωή μας και ιδίως εκείνους που δεν μπορούμε να ελέγξουμε (Scott, 2024).
Οι δραστηριότητες αυτοφροντίδας συνδέονται συχνότερα με τον ελεύθερο χρόνο μετά την εργασία.
Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση αλλάζει και βλέπουμε πλέον τα οφέλη του να συνυφαίνονται οι δραστηριότητες αυτοφροντίδας καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, και κατά τη διάρκεια της εργασίας,αντί να τις αφήνουμε για αργότερα. Αυτή η ενσωμάτωση μπορεί να συμβάλει στη διασφάλιση καλής ψυχικής και σωματικής υγείας και να βοηθήσει στη διαχείριση του άγχους και στη δημιουργία ανθεκτικότητας.
Επομένως, αξίζει να λάβετε πρακτικές συμβουλές για το πώς να πραγματοποιείτε δραστηριότητες αυτοφροντίδας κατά τη διάρκεια της εργασίας σας (Calm Business, 2024).
Καθοδήγηση για θετική ψυχική υγεία – διαχείριση του άγχους στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα
_
Πρακτικές για τη δημιουργία μιας κουλτούρας αυτοφροντίδας στον εργασιακό χώρο (βάσει του: Calm Business, 2024):
- Κάντε τακτικά ασκήσεις χαλάρωσης και αναπνοής, γιόγκα, διαλογισμό κ.λπ.
- Εξασκηθείτε στην ευγνωμοσύνη υπενθυμίζοντας στον εαυτό σας κάθε μέρα για τι είστε ευγνώμονες.
- Βρείτε χρόνο για τα χόμπι και τα ενδιαφέροντά σας.
- Παίξτε παιχνίδια παζλ, λύστε σταυρόλεξα, λάβετε μέρος σε δημιουργικές δραστηριότητες ή δοκιμάστε άλλα τεστ εγκεφάλου (brain teasers).
- Μην παραμελείτε τις κοινωνικές σας επαφές: να συναντιέστε συχνά με φίλους/λες και μέλη της οικογένειας, να συμμετέχετε σε τοπικές ομάδες.
- Αναπτύξτε τη συναισθηματική σας νοημοσύνη και ενσυναίσθηση. Εφαρμόστε στρατηγικές διαχείρισης στρες και άγχους που είναι πιο αποτελεσματικές για εσάς.
- Ζητήστε βοήθεια από έναν/μια επαγγελματία, αν το έχετε ανάγκη.
- Κάντε σωματική άσκηση κατάλληλη για την κατάσταση της υγείας σας και τις ανάγκες σας.
- Προσπαθήστε να τρώτε τακτικά γεύματα και να έχετε μια ισορροπημένη διατροφή.
- Εφαρμόστε πρακτικές χαλάρωσης για να αντιμετωπίσετε το στρες.
- Κοιμηθείτε επαρκώς.
- Φροντίστε να λαμβάνετε τακτική ιατρική φροντίδα, να ακολουθείτε τις συστάσεις του/της γιατρού σας και να κάνετε προληπτικές εξετάσεις.
Οφέλη αυτού του Μοντέλου Καθοδήγησης για το Επιλεγμένο Θέμα
Συγκεκριμένες μορφές αυτοφροντίδας έχουν συνδεθεί με διάφορα οφέλη για την υγεία και την ευεξία, συμπεριλαμβανομένης της πιο υγιούς ζωής. Η χρήση αποτελεσματικών ρουτινών αυτοφροντίδας μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα οφέλη για την υγεία,όπως (Scott, 2024):
- μείωση του άγχους και της κατάθλιψης·
- μείωση του στρες και βελτίωση της ανθεκτικότητας·
- βελτίωση της ευτυχίας·
- αύξηση της ενέργειας·
- μείωση της επαγγελματικής εξουθένωσης·
- ισχυρότερες διαπροσωπικές σχέσεις.
Πρακτικές Συμβουλές για τη Χρήση αυτού του Μοντέλου
- Υπάρχουν πολλές πρακτικές αυτοφροντίδας. Να θυμάστε ότι δεν ταιριάζουν απαραίτητα όλες σε όλους τους ανθρώπους. Επιλέξτε αυτές που είναι καλύτερες για εσάς.
- Εκτός από το να εξασκείστε στην αυτοφροντίδα μόνοι/νες σας, ελέγξτε τι επιλογές προσφέρει ο/η εργοδότης/τριά σας. Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε για τη δυνατότητα εφαρμογής άλλων λύσεων, όπως η εκπαίδευση στη διαχείριση του στρες για όλους τους/τις εργαζόμενους/νες.
- Ενθαρρύνετε τους/τις συναδέλφους σας να εξασκούνται στην αυτοφροντίδα. Μοιραστείτε μαζί τους καλές πρακτικές.
Σενάριο πραγματικής ζωής
Η Άννα, 35 ετών, εργάζεται στο πανεπιστήμιο ως επίκουρη καθηγήτρια εδώ και 8 χρόνια. Είναι φιλόλογος και έκανε το διδακτορικό της στις ανθρωπιστικές επιστήμες και συγκεκριμένα στη λογοτεχνία. Της αρέσει η ενασχόληση με την έρευνα και η διδασκαλία. Μέχρι στιγμής, έχει αντλήσει μεγάλη ικανοποίηση από την εργασία της.
Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες η Άννα αισθάνεται έντονο άγχος και έχει επιβαρυνθεί με πάρα πολλή δουλειά. Εξακολουθεί να απολαμβάνει τη δουλειά της, αλλά αισθάνεται ότι εργάζεται ασταμάτητα και αναλαμβάνει συνεχώς νέες ευθύνες. Η κατάσταση αυτή γίνεται όλο και πιο δύσκολη γι' αυτήν.
Τι μπορεί να κάνει η Άννα σε αυτή την κατάσταση;
Αρχικά, μπορεί να προσδιορίσει τις προτεραιότητές της.Μπορεί να επιλέξει τις εργασίες και τα έργα που είναι πιο σημαντικά για εκείνη και να εστιάσει την προσοχή της σε αυτά.
Ακόμη, μπορεί να εξετάσει ποια έργα μπορεί να αναβάλει ή να ζητήσει βοήθεια για να τα ολοκληρώσει.
Παράλληλα, θα πρέπει να αφιερώνει χρόνο για ξεκούραση και χαλάρωση εκτός εργασίας. Μπορεί να ορίσει συγκεκριμένες ημέρες και ώρες κατά τις οποίες δεν θα εργάζεται αλλά θα ξεκουράζεται.
Μπορεί να εφαρμόσει καθημερινές ρουτίνες αυτοφροντίδας:π.χ. τεχνικές χαλάρωσης, άσκηση, επαρκής ύπνος, ισορροπημένα γεύματα κ.λπ.
Αν η κατάσταση δεν βελτιωθεί, θα πρέπει να αναζητήσει ψυχολογική υποστήριξη από έναν/μια επαγγελματία.Μπορεί πρώτα να ελέγξει αν παρέχεται τέτοια υποστήριξη από τον εργοδότη της - το πανεπιστήμιο.
Πρόσκληση σε δράση
Η κοινωνική υποστήριξη στον τομέα της αυτοφροντίδας στον εργασιακό χώρο είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς και η υποστήριξη του ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης .
Επομένως, ως πρώτο βήμα, σας προτείνουμε να ερευνήσετε τον τρόπο με τον οποίο το ΑΕΙ σας φροντίζει τους/τις εργαζόμενους/νες στον τομέα της ψυχικής υγείας. Υπάρχουν οργανωμένες ομάδες υποστήριξης; Έχετε πρόσβαση σε επαγγελματική ψυχολογική υποστήριξη; Υπάρχει εκπαίδευση, για παράδειγμα, για τη διαχείριση του άγχους, τη διαχείριση του χρόνου ή τη διεκδικητική επικοινωνία;
Αν αυτό το είδος υπηρεσίας δεν είναι διαθέσιμο στο πανεπιστήμιό σας, ρωτήστε τους/τις συναδέλφους σας αν θα το υλοποιήσουν. Αυτό θα μπορούσε να είναι το πρώτο βήμα για την εφαρμογή λύσεων που συμβάλλουν στη βελτίωση της ψυχικής σας υγείας.
Πρόσθετες και Περαιτέρω Πληροφορίες
Τίτλος: Recap: A Verywell Mind Webinar - Mental Health in the Workplace
Σύνδεσμος: https://www.verywellmind.com/recap-verywell-mind-webinar-mental-health-in-the-workplace-5322719
Γιατί σας το προτείνουμε: Η Amy Morin, LCSW LCSW μίλησε σε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων για τις στρατηγικές υποστήριξης της ψυχικής υγείας στον εργασιακό χώρο στο Webinar του Verywell Mind: Ψυχική Υγεία στον Χώρο Εργασίας.
Τίτλος: 7 Tips For Self-Care During A Busy Work Week
Σύνδεσμος: https://mywellbeing.com/workplace-wellbeing/7-tips-for-self-care-during-a-busy-work-week
Γιατί σας το προτείνουμε: Παρέχει πολύτιμες συμβουλές για τη διατήρηση της αυτοφροντίδας κατά τη διάρκεια μιας πολυάσχολης εβδομάδας εργασίας.
Τίτλος: Well-being in higher education
Σύνδεσμος: https://www.timeshighereducation.com/campus/collections/wellbeing-higher-education
Γιατί σας το προτείνουμε: Παρέχει πηγές για ακαδημαϊκούς και πανεπιστημιακό προσωπικό.
Βιβλιογραφικές αναφορές
- Bottaro A. (2023). What Is Self-Care and Why Is It Important? 4 Ways to Practice Self-Care. https://www.verywellhealth.com/what-is-self-care-5212781#citation-1
- Calm Business (2024). Creating a Culture of Self-Care in the Workplace. https://business.calm.com/resources/blog/creating-a-culture-of-self-care-in-the-workplace/
- Dorociak KE, Rupert PA, Bryant FB, Zahniser E. (2017). Development of a self-care assessment for psychologists. Journal of Counseling Psychology. 64(3):325-334. doi:10.1037/cou0000206https://doi.org/10.1037/cou0000206
- Scott E. (2024). 5 Types of Self-Care for Every Area of Your Life. How are you caring for yourself today? https://www.verywellmind.com/self-care-strategies-overall-stress-reduction-3144729
- World Health Organization (2024). Self-care for health and well-being. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/self-care-health-interventions
Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, οι απόψεις και οι απόψεις που εκφράζονται είναι μόνο του/των συγγραφέα/ών και δεν αντικατοπτρίζουν εκείνες της ΕΕ ή της Εθνικής Υπηρεσίας. Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε ο πάροχος της επιχορήγησης μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος για αυτά. Αριθμός έργου: 2022-1-PL01-KA220-HED-00008.
Greek 
English 
Spanish 
Polish